Na szlaku Św. Jakuba

19 lipca 2014 r. siedmioosobowa grupa tuligłowskich pątników, pod przewodnictwem pana Dariusza Balickiego - członka Bractwa Św. Jakuba Apostoła, wyruszyła z Przemyskiej Katedry do Tuligłów. Trasa wiodła w większości wyznaczonym szlakiem tj. na odcinku Przemyśl-Ujkowice-Maćkowice-Wola Maćkowska-Wola Rokietnicka, a następnie wg idei, jaka przyświecała tej pielgrzymce, do Tuligłów.

Pielgrzymka rozpoczęła się od krótkiego przedstawienia przez przewodnika pana Dariusza, idei pielgrzymowania Szlakiem Jakubowym. Wszystkie uczestniczki otrzymały Credencjale (legitymacje pielgrzyma) do Santiago de Compostela oraz muszelki – symbole pielgrzyma. Następnie po wbiciu pierwszej pieczątki w kancelarii Bazyliki Archidiecezji Przemyskiej, potwierdzającej obecność w pierwszym punkcie szlaku pielgrzymkowego i krótkiej modlitwie w archikatedrze, ośmioosobowa grupa wyruszyła w drogę. Trasa wiodła przez Zasanie, Winną Górę, punkt widokowy (tu krótki odpoczynek), ul. Monte Cassino, obok Parku Zasańskiego, obok pozostałości Fortu XVIII Lipowica, przydrożnego krzyża (kolejny odpoczynek), do słupa kilometrowego 4024 i dalej drogą gruntową w stroną Ujkowic. W Ujkowicach znajduje się męski monastyr Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, który jest lokalnym sanktuarium prawosławnym i ośrodkiem pielgrzymkowym, z cudowną ikoną Bogurodzicy z Watopedi zwanej Pocieszeniem i Dobrą Radą (Podporą). Za furtą, znajduje się cerkiew świętych Cyryla i Metodego Apostołów Słowian wybudowana w 1986 roku. W tym miejscu pątnicy otrzymali drugą pieczątkę potwierdzająca obecność w sanktuarium. Z Ujkowic szlak prowadził przez las do Maćkowic. Tu po przejściu rzeczki Rady i wyjściu na drogę asfaltową, tuligłowscy pielgrzymi, ku swojemu ogromnemu zaskoczeniu, spotkali pielgrzymów z Żywca wędrujących szlakiem jakubowym z Medyki. Wspólna wędrówka zakończyła się dopiero w Woli Rokietnickiej, gdzie trójka peregrinos z Żywca powędrowała wyznaczonym szlakiem do Rokietnicy, a Tuligłowianie skierowali się w stronę przeciwną, wyznaczając planowaną nitkę Szlaku Świętego Jakuba wiodącą do Tuligłów. Pomimo doskwierającego upału, wszyscy szczęśliwie dotarli do plebanii w Tuligłowach. Powitani zostali przez ks. Katechetę Ryszarda Legana i otrzymali potwierdzenie odbycia kolejnego odcinka drogi.

Z inicjatywy Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Tuligłów, planowane jest wytyczenie i oznakowanie dodatkowego, alternatywnego odcinka Drogi św. Jakuba wiodącego przez Tuligłowy (taki pierwotny projekt towarzyszył twórcom Drogi św. Jakuba Via Regia), ze względu na możliwość odwiedzania przez pielgrzymów Sanktuarium Niepokalanej Matki Dobrej Nadziei. Trasa dodatkowego odcinka od Woli Rokietnickiej będzie wiodła w głównej mierze przez las. Powyżej kościoła Woli Rokietnickiej skręcać będzie w lewo, jak wskazuje drogowskaz „Kopalnia Gazu Tuligłowy”, dalej przez las obok wspomnianej Kopalni, do zabudowań w górnej części wioski, by następnie skręcić w stronę kościoła w Tuligłowach od strony zachodniej.

Kilka zdań o szlaku św. Jakuba

Już we wczesnym średniowieczu przez tereny dzisiejszego Podkarpacia przebiegał trakt z Zachodu na Wschód Europy, tzw. Droga Królewska (Via Regia). Poruszali się nim nie tylko kupcy i wojsko, lecz także pielgrzymi udający się do Santiago de Compostela i innych ośrodków pątniczych Europy. Podkarpacki szlak Św. Jakuba wiedzie z Medyki przez Przemyśl, Rokietnicę, Jarosław, Przeworsk, Łańcut, Rzeszów, Ropczyce do Pilzna (201 km., z Medyki do Santiago de Compostela – 4053 km. lub z Korczowej przez Przemyśl (41 km.) do Santiago de Compostela – 4072 km.). Na dzisiejszym szlaku Św. Jakuba spotykają się pielgrzymi wierzący i poszukujący wiary. Wędrowanie jest okazją do spotkania z Bogiem, naturą i drugim człowiekiem, ale przede wszystkim daje możliwość odnalezienie samego siebie. Jakubowy Szlak będąc pod każdym względem wyjątkowym, określany jest mianem najpiękniejszej drogi świata i głównej ulicy Europy.

Do grobu św. Jakuba, od średniowiecza, pielgrzymowali również Polacy, np. Jakub Cztan (odbył pielgrzymkę w l. 1378-1379), Jan Tarnowski (1518-1519), Stanisław i Jerzy Radziwiłłowie (1579), Jakub Sobieski – ojciec Jana III Sobieskiego (1611), biskup przemyski Józef Sebastian Pelczar (1898).

W 1987 r. Rada Europy uznała Drogę św. Jakuba pierwszym Europejskim Szlakiem Kulturowym i zachęciła także inne kraje do odtwarzania dawnych szlaków pątniczych. W krótkim czasie do grobu św. Jakuba Apostoła wyruszyli pierwsi pielgrzymi z Francji. W 1993 r. Droga do Santiago na terytorium Hiszpanii, a w 1998 r. na obszarze Francji, została wpisana przez UNESCO na listę Światowego Dziedzictwa Kultury.

Sanktuarium św. Jakuba w Santiago de Compostela zaliczane jest dzisiaj do najważniejszych chrześcijańskich centrów pielgrzymkowych na świecie. Każdego roku w różny sposób do grobu św. Jakuba przybywa około 5 mln osób. Biuro obsługi pielgrzymów rejestruje rocznie około 200 tys. pielgrzymów, którzy otrzymali „Compostelkę”, czyli dokument w języku łacińskim potwierdzający odbycie pielgrzymki oraz uzyskanie odpustu związanego z nawiedzeniem grobu apostolskiego. Przysługuje on pielgrzymom, którzy pieszo przybyli minimum 100 km., konno, na wózku inwakidzkim lub rowerm przejechali przynajmniej 200 km.

Każdy pielgrzym idący Camino posiada swoisty znak rozpoznawczy. Jest to muszla przegrzebka (Pacten maximus). W średniowieczu pielgrzymi na dowód dotarcia do Santiago de Compostela zabierali ze sobą znalezione tam charakterystyczne muszle. Dziś muszle noszą głównie pątnicy idący do Santiago, pierwotnie zaś stanowiły one przywilej tych, którzy nawiedzili grób św. Jakuba. Żółta muszla na niebieskim tle jest symbolem Europejskiego Szlaku Kulturowego. Wzdłuż Via Regia, od Medyki do Zgorzelca, spotykamy symbol muszli ze skrzyżowanymi kijami pątniczymi. Dodatkowo stosowana w oznakowaniu jest żółta strzałka na białym tle (kierunek Santiago) oraz czarna strzałka na białym tle (kierunek powrotny). Przy kościołach w Korczowej, Przemyślu, Jarosławiu, Przeworsku, Krzemienicy, Rzeszowie, Górze Ropczyckiej i Pilźnie ustawione zostały tablice informacyjne. Na trasie można też spotkać tabliczki kierunkowe z kilometrażem i betonowe słupy kilometrowe – przy kościołach i rozwidleniach dróg.

Św. Jakub był Starszy (Większy) był jednym z grona Dwunastu Apostołów, syn Zebedeusza i Salome, bratem Jana Ewangelisty. Św. Jakub został pierwszym biskupem Jerozolimy. Z rozkazu Heroda Agryppy I został ścięty mieczem za swoje nauczanie o Chrystusie oraz nawrócenie na nowe wyznanie wielu jerozolimskich Żydów. Został pierwszym męczennikiem wśród Apostołów. Wg legendy w drodze na miejsce stracenia św. Jakub w imię Chrystusa uzdrowił paralityka, a będący tego świadkiem pisarz Jozjasz przyjął chrzest, za co został ścięty wraz ze św. Jakubem. Po męczeńskiej śmierci w Jerozolimie, uczniowie Apostoła w obawie przed dalszymi prześladowaniami przewieźli ciało Jakuba drogą morską na półwysep Iberyjski, gdzie wcześniej głosił Ewangelię. Łódź z ciałem Apostoła miała przybyć w pobliże przylądka Finisterra. Uczniowie Jakuba przenieśli ciało Apostoła kilkadziesiąt kilometrów w głąb lądu i pochowali nieopodal domu bogatej poganki, Luporii, która pod wpływem cudów dokonanych z udziałem relikwii Świętego przyjęła chrzest wraz z całym swoim dworem. Po zajęciu północnej Hiszpanii przez Rzymian, miejsce złożenia ciała Apostoła miało zostać zapomniane na ponad siedem wieków…

Przyjmuje się, że w 2013 r. minęło 1200 lat od odnalezienia przez pustelnika Pelayo (Pelagiusza) grobu św. Jakuba Starszego. Do miejsca, w którym znajdował się sarkofag z relikwiami Apostoła, na wzgórzu o nazwie Liberum Donum, w okolicy miejscowości Iria Flavia (dzisiaj El Padron), prowadził pustelnika deszcz gwiazd spadających na pole. Wokół tego miejsca powstała osada o nazwie Como Apostolo (Jakub Apostoł) lub Campus Stellae (Pole Gwiazd), następnie przekształconej na Compostela. Odkrycie relikwii Apostoła w 813 r. bezpośrednio wpłynęło na zapoczątkowanie ruchu pielgrzymkowego do jego grobu. Szczególny rozwój kultu św. i pielgrzymowania di jego relikwii przypadł na średniowiecze.

Św. Jakub Starszy Apostoł jest patronem Hiszpanii i Portugalii, głównym patronem pielgrzymów, zakonów rycerskich, aptekarzy, robotników i żebraków. W Polsce św. Jakub patronuje 147 parafiom oraz dwóm katedrom, z czego większość powstała w okresie średniowiecza.

W ikonografii św. Jakub przedstawiany jest jako mężczyzna w średnim lub starszym wieku, w stroju pielgrzymim: z peleryną, kapeluszem z szerokim rondem, podróżną sakwą, kosturem, bukłakiem bądź tykwą na wodę. Nieodłącznymi atrybutami są: muszla, która udekorowany jest płaszcz lub kapelusz, księga lub zwój, a także miecz, od którego poniósł śmierć męczeńską. Odziany w apostolskie szaty, boso lub jako pielgrzym w sandałach, z wysuniętą lub podniesioną nogą, co ma świadczyć o tym, iż jako patron pielgrzymów jest ciągle razem z nimi w drodze.

Zródło: J.M. Hołub, Ł.Mróz „Droga św. Jakuba Via Regia. Podkarpackie”

Zapraszamy na stronę internetową: http://www.viaregia.podkarpacie.eu/